Hotline - Zalo
0358 427 596Công ty TNHH Rezkin Việt Nam
Hotline - Zalo
0358 427 596Đau khớp gối là một trong những vấn đề xương khớp phổ biến nhất hiện nay. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, có tới hơn 250 triệu người trên toàn cầu đang sống chung với các bệnh lý liên quan đến thoái hóa và đau khớp gối. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng đi lại mà còn làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị đúng cách. Vậy nguyên nhân nào gây đau khớp gối và cách khắc phục ra sao? Hãy cùng Haruco tìm hiểu qua bài viết phía dưới.
Đau khớp gối là biểu hiện của những cơn đau xuất hiện tại vùng khớp gối và các mô mềm xung quanh. Tình trạng này có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi. Nguyên nhân gây đau có thể xuất phát từ chính khớp gối hoặc các bộ phận lân cận như dây chằng, gân, bao hoạt dịch hoặc sụn khớp.
Đau khớp gối có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là các chấn thương và bệnh lý liên quan đến cấu trúc khớp.
Những va chạm hoặc tác động mạnh có thể làm tổn thương dây chằng, gân, sụn hoặc bao hoạt dịch quanh khớp gối. Một số dạng chấn thương thường gặp có thể kể đến:
– Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL): Là tình trạng đứt hoặc giãn dây chằng nối xương đùi và xương ống chân, thường gặp ở người chơi thể thao phải di chuyển hoặc đổi hướng đột ngột như bóng rổ, bóng đá.
– Gãy xương: Các xương quanh khớp gối, đặc biệt là xương bánh chè, dễ bị gãy do ngã, va chạm mạnh hoặc ở người loãng xương, thậm chí chỉ với một cú bước hụt.
– Rách sụn chêm: Lớp sụn mềm giúp giảm ma sát giữa các đầu xương có thể bị rách khi đầu gối bị xoay vặn đột ngột dưới áp lực trọng lượng.
– Viêm bao hoạt dịch: Các túi dịch quanh khớp có nhiệm vụ giảm ma sát giữa gân và xương, khi bị viêm do chấn thương hay vận động quá mức sẽ gây đau, sưng vùng đầu gối.
– Viêm gân: Khi gân nối cơ với xương đầu gối bị kích ứng hoặc viêm, nhất là ở những người thường xuyên chạy bộ, nhảy xa, trượt tuyết… sẽ dẫn đến đau nhức kéo dài.
– Trật xương bánh chè: Là tình trạng xương bánh chè lệch ra khỏi vị trí bình thường, thường hướng về phía ngoài đầu gối. Tình trạng này gây sưng đau và hạn chế khả năng vận động.
– Viêm xương khớp (Thoái hóa khớp gối): Đây là dạng viêm khớp phổ biến nhất, xảy ra do lớp sụn bao bọc đầu xương bị mài mòn dần theo thời gian hoặc do vận động quá sức. Khi sụn bị bào mòn, các đầu xương cọ sát trực tiếp vào nhau gây đau nhức, sưng viêm và hạn chế cử động.
– Viêm khớp dạng thấp: Đây là một bệnh lý mạn tính do rối loạn hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công các khớp, bao gồm cả khớp gối. Bệnh tiến triển với các đợt bùng phát thất thường, có thể gây sưng đau kéo dài, biến dạng và mất chức năng vận động nếu không được kiểm soát.
– Bệnh gout: Xảy ra khi axit uric trong máu tăng cao, kết tinh và tích tụ tại các khớp gây sưng, đau dữ dội. Dù thường khởi phát ở ngón chân cái, nhưng bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến đầu gối, đặc biệt khi nồng độ axit uric không được kiểm soát.
– Giả gout: Dễ nhầm với gout, nhưng nguyên nhân là do sự lắng đọng của tinh thể calci pyrophosphate trong dịch khớp. Tình trạng này thường gây sưng đau đột ngột ở đầu gối, khiến người bệnh khó đi lại.
– Viêm khớp nhiễm khuẩn: Xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập vào khớp, gây viêm cấp tính. Triệu chứng thường gặp là đau đầu gối dữ dội kèm sưng nóng, đỏ và sốt cao. Nếu không được xử lý sớm, viêm khớp nhiễm khuẩn có thể làm tổn thương sụn và gây biến chứng nặng nề.
Ngoài các bệnh lý và chấn thương trực tiếp, một số yếu tố dưới đây cũng có thể khiến bạn dễ gặp phải tình trạng đau đầu gối:
– Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn sẽ làm tăng áp lực lên khớp gối mỗi khi di chuyển, leo cầu thang hoặc thậm chí chỉ khi đứng lâu. Đồng thời, tình trạng này cũng đẩy nhanh tốc độ bào mòn sụn khớp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như thoái hóa khớp.
– Sức mạnh cơ bắp yếu và thiếu dẻo dai: Các nhóm cơ quanh đầu gối có vai trò nâng đỡ và giảm tải cho khớp. Khi cơ bắp yếu hoặc không đủ linh hoạt, nguy cơ gặp chấn thương hoặc đau nhức đầu gối trong quá trình vận động sẽ cao hơn.
– Tính chất nghề nghiệp hoặc thể thao: Những người thường xuyên phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại, quỳ gối, leo trèo hoặc vận động mạnh như cầu thủ bóng rổ, điền kinh, thợ xây dựng hay công nhân nông nghiệp dễ gặp phải tổn thương đầu gối do áp lực dồn lên khớp kéo dài.
– Tiền sử chấn thương: Người từng bị chấn thương ở đầu gối có khả năng cao bị đau tái phát hoặc dễ gặp các tổn thương mới tại vị trí cũ nếu không phục hồi đúng cách.
Vị trí và mức độ nghiêm trọng của cơn đau đầu gối sẽ khác nhau tùy vào nguyên nhân. Tuy nhiên, các dấu hiệu phổ biến mà người bệnh có thể gặp phải bao gồm:
– Sưng và cứng khớp.
– Vùng da quanh đầu gối đỏ, nóng khi chạm vào.
– Khớp yếu hoặc có cảm giác không vững, dễ lảo đảo.
– Nghe tiếng lục cục, lách tách hoặc lạo xạo khi cử động.
– Khó khăn trong việc duỗi thẳng hoặc co gập hoàn toàn khớp gối.
Ngoài ra, người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay nếu có các biểu hiện sau:
– Đầu gối yếu và/hoặc không chịu được trọng lượng cơ thể.
– Chân hoặc khớp đầu gối có dấu hiệu biến dạng.
– Sốt kèm theo đau nhức, sưng nóng ở đầu gối.
– Cơn đau nhói xuất hiện tại đầu gối sau khi gặp chấn thương.
Chìa khóa để điều trị hiệu quả tình trạng đau khớp gối là xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.
Với trường hợp đau nhẹ:
– Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn theo hướng dẫn của dược sĩ hoặc bác sĩ.
– Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh hoặc di chuyển quá nhiều để giảm áp lực lên đầu gối.
– Chườm lạnh hoặc chườm nóng để giảm đau, giảm viêm. Khi chườm lạnh, nên dùng khăn mỏng bọc đá và chỉ chườm tối đa 10 phút/lần.
– Băng ép đầu gối giúp giảm sưng, hạn chế tích tụ dịch khớp và giữ cho khớp ổn định.
– Kê cao chân khi nằm hoặc ngồi để giảm phù nề, giúp máu lưu thông tốt hơn.
Nếu tình trạng đau nghiêm trọng hơn, cần áp dụng thêm:
– Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Giảm đau và chống viêm cho các trường hợp viêm khớp, viêm bao hoạt dịch hoặc viêm gân.
– Các loại thuốc đặc trị khác: Như thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng), thuốc chống thấp khớp hoặc steroid (cho bệnh gout).
Phương pháp hỗ trợ điều trị giúp phục hồi chức năng và giảm đau hiệu quả cho người bị đau khớp gối. Mục tiêu chính là tăng cường sức mạnh cho các nhóm cơ quanh khớp, từ đó giảm áp lực tác động lên khớp gối và giúp khớp vận động ổn định hơn.
Bệnh nhân sẽ được chuyên viên hướng dẫn thực hiện các bài tập phù hợp nhằm cải thiện độ linh hoạt, tăng khả năng giữ thăng bằng và điều chỉnh tư thế vận động đúng cách. Ngoài ra, trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng nẹp đầu gối để cố định và bảo vệ khớp, giúp hạn chế các chuyển động gây tổn thương thêm trong quá trình điều trị.
Tùy vào nguyên nhân và mức độ tổn thương, bác sĩ có thể chỉ định tiêm trực tiếp một số loại thuốc hoặc chế phẩm vào khớp gối nhằm giảm đau và cải thiện vận động:
– Corticoid: Thuốc kháng viêm mạnh, giúp giảm nhanh triệu chứng sưng đau do viêm khớp gối. Hiệu quả có thể kéo dài trong vài tháng tùy cơ địa.
– Axit hyaluronic: Một dạng dịch nhầy có tác dụng như chất bôi trơn khớp tự nhiên, giúp giảm ma sát, cải thiện độ linh hoạt và giảm đau khi cử động.
– Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): Hỗn hợp lấy từ máu của chính người bệnh, giàu tiểu cầu và yếu tố tăng trưởng, giúp giảm viêm và thúc đẩy phục hồi tổn thương mô sụn khớp.
Khi các phương pháp nội khoa và tiêm khớp không còn đáp ứng, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp phẫu thuật. Một số hình thức phẫu thuật phổ biến gồm:
– Nội soi khớp: Dùng thiết bị nội soi để kiểm tra, loại bỏ các mảnh vụn trong khớp, làm sạch ổ khớp, điều chỉnh sụn tổn thương và tái tạo dây chằng bị rách.
– Thay khớp gối bán phần: Thay thế phần khớp bị hư hại nghiêm trọng bằng vật liệu nhân tạo, giữ lại phần khớp khỏe mạnh.
– Thay khớp gối toàn phần: Loại bỏ toàn bộ phần xương và sụn tổn thương, thay bằng khớp nhân tạo làm từ hợp kim, nhựa cao cấp và polyme, giúp phục hồi chức năng vận động.
– Đục xương chỉnh trục: Loại bỏ hoặc chỉnh sửa phần xương bị biến dạng ở xương đùi hoặc xương chày, giúp phân bổ lại lực chịu đựng, giảm áp lực cho phần khớp tổn thương mà không cần thay khớp toàn phần.
Dù không thể phòng ngừa hoàn toàn đau khớp gối, bạn có thể giảm nguy cơ bằng những cách sau:
– Dừng ngay các động tác gây đau hoặc khó chịu.
– Tăng cường độ tập luyện từ từ, tránh vận động quá sức.
– Tập thể dục đều đặn với các bài tăng cường cơ đùi, gân kheo như yoga, bơi lội, đạp xe.
– Nếu từng bị viêm khớp hay chấn thương, nên ưu tiên các môn thể thao ít tác động lên khớp gối.
– Giữ cân nặng ở mức phù hợp giúp hạn chế áp lực lên các khớp.
– Sử dụng miếng đệm hoặc băng gối khi cần quỳ hoặc chơi thể thao.
– Chọn giày vừa chân, đệm tốt, phù hợp với từng môn vận động.
>> Có thể bạn bỏ lỡ: Tổng hợp các bệnh liên quan đến khớp gối bạn nên biết
Như vậy, đau khớp gối tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu bạn chủ động chăm sóc sức khỏe khớp đúng cách. Hãy xây dựng thói quen vận động hợp lý, ăn uống khoa học và khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ khớp gối cũng như hệ vận động của mình. Đừng quên theo dõi Haruco để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích và bí quyết chăm sóc xương khớp mỗi ngày!
