Hotline - Zalo
0358 427 596Công ty TNHH Rezkin Việt Nam
Hotline - Zalo
0358 427 596Bạn đã bao giờ trải qua những cơn đau nhức khó chịu ở vùng lưng hay cổ, khiến mọi hoạt động thường ngày trở nên khó khăn? Rất có thể, đó là dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm – một trong những bệnh lý cột sống phổ biến nhất hiện nay. Nhưng thoát vị đĩa đệm là gì, tại sao nó lại xảy ra và chúng ta có những giải pháp điều trị nào để thoát khỏi tình trạng này? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp cặn kẽ những thắc mắc đó.
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị trượt ra khỏi vị trí ban đầu trong bao xơ, chèn ép lên các rễ thần kinh hoặc ống sống, gây đau nhức và hạn chế vận động. Đây là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cột sống, nhưng thường gặp nhất là ở vùng thắt lưng và cổ.
Bệnh thoát vị đĩa đệm tiến triển qua 4 giai đoạn, mỗi giai đoạn có đặc điểm và mức độ ảnh hưởng khác nhau:
– Giai đoạn 1: Đĩa đệm bắt đầu biến dạng, vòng bao xơ vẫn còn nguyên vẹn. Người bệnh có thể có cảm giác tê tay, tê chân thoáng qua nhưng chưa xuất hiện cơn đau, nên thường khó nhận biết bệnh ở giai đoạn này.
– Giai đoạn 2: Bao xơ xuất hiện các vết rách nhỏ, nhân nhầy bắt đầu tràn ra tại những điểm suy yếu, khiến đĩa đệm phồng lên. Tuy nhiên, triệu chứng đau vẫn chưa rõ rệt và dễ bị bỏ qua.
– Giai đoạn 3: Bao xơ bị rách hoàn toàn, nhân nhầy tràn ra ngoài và bắt đầu chèn ép trực tiếp vào rễ thần kinh. Người bệnh thường cảm nhận rõ cơn đau lan xuống vai, tay hoặc chân và phải đối mặt với cảm giác đau nhức dữ dội, lúc này mới thường tìm đến bác sĩ.
– Giai đoạn 4: Giai đoạn nguy hiểm nhất, nhân nhầy chèn ép rễ thần kinh trong thời gian dài gây tổn thương nghiêm trọng, làm xuất hiện cơn đau dai dẳng, giảm vận động và có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như teo cơ, yếu liệt.
Thoát vị đĩa đệm hình thành do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó một số nguyên nhân chính thường gặp gồm:
– Làm việc và vận động sai cách: Các hoạt động khuân vác vật nặng, vận động quá sức hoặc duy trì tư thế sai trong thời gian dài đều có thể gây áp lực lên cột sống, làm tổn thương đĩa đệm và dẫn đến tình trạng thoát vị.
– Tuổi tác: Khi tuổi càng cao, quá trình lão hóa khiến các đĩa đệm dần mất nước, trở nên khô cứng và kém linh hoạt. Điều này khiến chúng dễ bị nứt vỡ hoặc lệch khỏi vị trí ban đầu khi chịu tác động.
– Chấn thương: Những tai nạn hoặc va đập mạnh vào vùng lưng, cổ có thể làm tổn thương vòng bao xơ hoặc nhân nhầy, gây thoát vị đĩa đệm.
– Bệnh lý bẩm sinh: Một số người có thể bị ảnh hưởng từ các dị tật bẩm sinh như gù lưng, vẹo cột sống hay thoái hóa đốt sống sớm, khiến cấu trúc cột sống yếu và dễ thoát vị hơn.
– Yếu tố di truyền: Gia đình có người từng mắc thoát vị đĩa đệm sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho thế hệ sau.
– Cân nặng dư thừa: Trọng lượng cơ thể quá lớn sẽ tạo áp lực liên tục lên cột sống, đặc biệt là vùng thắt lưng, làm gia tăng nguy cơ đĩa đệm bị tổn thương.
Thoát vị đĩa đệm lưng thường tiến triển âm thầm và dễ nhầm với đau nhức thông thường. Một số dấu hiệu cảnh báo bạn cần lưu ý gồm:
– Ban đầu là cơn đau âm ỉ vùng thắt lưng, sau đó có thể lan xuống mông, đùi, bắp chân. Cơn đau tăng khi cúi, vặn mình, mang vác hoặc đứng lâu.
– Cảm giác tê rần như kiến bò ở vùng chân, bàn chân hoặc cẳng chân. Trường hợp thoát vị ở cổ còn gây tê xuống vai và cánh tay.
– Khi dây thần kinh bị chèn ép lâu ngày, các nhóm cơ liên quan sẽ yếu dần, gây khó khăn khi di chuyển, leo cầu thang hoặc đứng dậy từ tư thế ngồi.
– Nếu bệnh không được điều trị, người bệnh có thể bị bí tiểu, són tiểu, thậm chí mất cảm giác ở vùng đùi trong hoặc quanh hậu môn, dấu hiệu cần cấp cứu ngay.
Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt ở những nhóm sau:
– Người bị thoái hóa cột sống: Tuổi tác cao hoặc tình trạng thoái hóa tự nhiên khiến đĩa đệm mất nước, dễ nứt rách và thoát vị.
– Người từng chấn thương hoặc mắc các dị tật bẩm sinh ở cột sống như trượt đốt sống, gai cột sống, cong vẹo cột sống.
– Người lao động nặng nhọc: Thường xuyên bưng bê, khuân vác vật nặng, cúi khom hoặc vận động sai tư thế.
– Người có thói quen sinh hoạt không hợp lý: Kê gối quá cao, ngồi làm việc sai tư thế, ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu.
– Người mắc các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, gút… làm tăng nguy cơ thoái hóa và tổn thương cột sống.
– Người lớn tuổi: Do quá trình lão hóa khiến đĩa đệm yếu đi, giảm tính đàn hồi.
– Những người làm nghề đặc thù: Vận động viên thể thao, diễn viên múa hoặc nhân viên văn phòng, tài xế, thợ may,…
Phần lớn trường hợp thoát vị đĩa đệm có thể được kiểm soát mà không cần phẫu thuật. Bệnh nhân thường được hướng dẫn kết hợp luyện tập và dùng thuốc theo chỉ định, giúp cải thiện triệu chứng chỉ sau vài ngày đến vài tuần. Nếu cơn đau kéo dài, các phương pháp vật lý trị liệu sẽ được chỉ định để hạn chế ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
Một số phương pháp hỗ trợ không dùng thuốc hoặc kết hợp cùng thuốc giảm đau gồm:
– Nắn chỉnh cột sống (Chiropractic): Giúp giảm đau vùng thắt lưng trong thời gian ngắn, nhưng cần cẩn trọng khi áp dụng cho người bị thoát vị đĩa đệm cổ vì có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
– Châm cứu: Giúp kiểm soát hiệu quả cơn đau mãn tính ở lưng và cổ.
– Massage trị liệu: Giảm các cơn đau tạm thời, nhất là với người bị đau lưng lâu ngày.
– Yoga thoát bị đĩa đệm và vận động nhẹ: Kết hợp hít thở sâu, các động tác kéo giãn giúp hỗ trợ cột sống và giảm đau mạn tính.
Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng đai lưng cột sống thoát vị đĩa đệm để giảm áp lực lên vùng tổn thương, hỗ trợ quá trình hồi phục đĩa đệm.
Một số loại thuốc thường được sử dụng trong phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm gồm:
– Các loại thuốc giúp giảm đau và chống viêm thường được sử dụng bao gồm Paracetamol, Diclofenac, Meloxicam và một số nhóm thuốc tương tự khác.
– Thuốc điều trị co giật: hỗ trợ làm dịu các cơn đau do chèn ép dây thần kinh.
– Thuốc giãn cơ: như Mydocalm, Myonal, dùng khi người bệnh bị co cứng cơ cạnh cột sống.
Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần được chỉ định và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa, người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Trong một số ít trường hợp, thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép hoàn toàn vào rễ thần kinh vùng đuôi ngựa. Tình trạng này dẫn đến hội chứng đuôi ngựa với các triệu chứng nghiêm trọng như bí tiểu, mất cảm giác ở vùng hậu môn, cơ quan sinh dục và yếu hoặc tê liệt chi dưới. Khi đó, phẫu thuật là giải pháp bắt buộc để ngăn bệnh diễn tiến nặng hơn.
Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ chỉ định phẫu thuật khi:
– Khi các biện pháp điều trị không phẫu thuật không đạt kết quả sau khoảng 6 tuần áp dụng.
– Người bệnh xuất hiện tình trạng tê yếu tay chân.
– Mất khả năng giữ thăng bằng hoặc đi lại khó khăn.
– Mất kiểm soát hoạt động ruột và bàng quang.
Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ có thể loại bỏ phần nhân đĩa đệm bị thoát vị hoặc thay toàn bộ đĩa đệm tổn thương. Trong trường hợp cần thiết, đốt sống được cố định bằng nẹp hoặc thanh kim loại để giữ cho cột sống vững chắc.
Đối với bệnh nhân thoát vị đĩa đệm ở mức trung bình đến nặng, bác sĩ có thể áp dụng phương pháp tiêm corticosteroids liều cao vào ngoài màng cứng, đây khu vực xung quanh dây thần kinh cột sống. Mục đích là làm giảm viêm tại chỗ và kiểm soát triệu chứng đau hiệu quả hơn.
Liệu trình tiêm thường kéo dài 3 mũi, mỗi mũi cách nhau từ 3 – 7 ngày tùy tình trạng. Phương pháp này giúp giảm đau nhanh và hỗ trợ bệnh nhân duy trì khả năng vận động trong khi tiếp tục điều trị bảo tồn.
>> Có thể bạn bỏ lỡ: Các bài tập đau cột sống thắt lưng đơn giản và hiệu quả
Hy vọng rằng, với những thông tin Haruco giới thiệu chi tiết trên, bạn đã có cái nhìn rõ nét hơn về thoát vị đĩa đệm là gì, hiểu được nguyên nhân, triệu chứng cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh, ngăn ngừa biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.
