Biểu hiện của thoát vị đĩa đệm cột sống và cách điều trị

Thoát vị đĩa đệm cột sống là căn bệnh phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ cho đến khi gây ra những cơn đau không thể chịu nổi. Bài viết này Haruco sẽ giúp bạn nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo thoát vị đĩa đệm và áp dụng biện pháp điều trị đúng cách sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ cột sống, duy trì cuộc sống khỏe mạnh và năng động hơn mỗi ngày.

1. Thoát vị đĩa đệm cột sống là gì? Phân loại

Thoát vị đĩa đệm cột sống là hiện tượng phần nhân mềm ở trung tâm đĩa đệm bị dịch chuyển ra khỏi vị trí ban đầu, chèn ép lên rễ thần kinh hoặc tủy sống. Đĩa đệm vốn có vai trò như bộ giảm xóc của cột sống, giúp hấp thụ lực, giảm ma sát và duy trì tính linh hoạt khi cơ thể vận động. Khi đĩa đệm bị thoát vị, cấu trúc cột sống mất cân bằng, gây ra các cơn đau nhức, tê bì, yếu cơ, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng di chuyển.

Thoát vị đĩa đệm cột sống được phân loại thành 2 dạng phổ biến sau:

– Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ:

Xảy ra ở các đốt sống cổ (C1 – C7). Người bệnh thường cảm thấy đau nhức vùng cổ, vai, gáy, có thể lan xuống cánh tay và bàn tay. Trường hợp nặng có thể gây tê bì, yếu cơ, giảm khả năng cử động vùng cổ và tay.

– Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:

Đây là dạng phổ biến nhất, thường xảy ra ở các đốt sống L4-L5 hoặc L5-S1. Người bệnh thường bị đau lưng dưới, đau lan xuống mông, đùi, bắp chân hoặc bàn chân. Một số trường hợp còn xuất hiện dấu hiệu tê bì hoặc yếu liệt chi dưới.

2. Biểu hiện của thoát vị đĩa đệm cột sống

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống thường khởi phát âm ỉ, sau đó tăng dần theo thời gian. Mức độ đau và vị trí đau phụ thuộc vào vùng đĩa đệm bị tổn thương. Dưới đây là những biểu hiện đặc trưng của từng vị trí:

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Khi đĩa đệm vùng cổ bị thoát vị, nhân nhầy chèn ép lên rễ thần kinh cổ, gây ra các triệu chứng sau:

– Đau vùng cổ, vai, gáy: Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ, lan xuống bả vai, cánh tay hoặc bàn tay.

– Tê bì và yếu cơ tay: Người bệnh cảm thấy tê râm ran ở các đầu ngón tay, đôi khi yếu sức khi cầm nắm hoặc xoay cổ tay.

– Hạn chế vận động cổ: Cổ khó xoay, khó cúi hoặc ngửa; khi xoay đầu có thể nghe tiếng lục cục ở khớp cổ.

– Đau đầu và chóng mặt: Thoát vị ở đoạn trên (C1 – C3) có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu lên não, gây đau đầu, chóng mặt, thậm chí mất thăng bằng khi di chuyển.

Nếu không điều trị sớm, thoát vị đĩa đệm cổ có thể gây co cứng cơ, giảm khả năng cử động tay hoặc ảnh hưởng đến thần kinh trung ương.

Thoát vị đĩa đệm cột sống lưng

Đây là dạng phổ biến nhất do vùng thắt lưng chịu nhiều áp lực từ trọng lượng cơ thể và các hoạt động hàng ngày. 

– Đau thắt lưng: Cơn đau có thể lan xuống mông, đùi hoặc chân theo đường đi của dây thần kinh tọa.

– Tê hoặc yếu chân: Người bệnh có cảm giác tê rần, châm chích hoặc mất cảm giác ở một bên chân.
Đau tăng khi vận động: Khi cúi, xoay người hoặc mang vác vật nặng, cơn đau trở nên dữ dội hơn.

– Khó đứng lâu hoặc đi lại: Ở giai đoạn nặng, bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển, ngồi dậy hoặc thay đổi tư thế.

– Mất cảm giác vùng mông hoặc bắp chân: Đây là dấu hiệu cho thấy rễ thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng, cần được thăm khám sớm.

3. Nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm cột sống 

Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như:

Quá trình lão hóa tự nhiên

Tuổi tác là một trong những nguyên nhân gây ra phổ biến nhất. Khi cơ thể bước sang tuổi trung niên, đĩa đệm dần mất nước, trở nên khô và kém đàn hồi. Bao xơ bên ngoài dễ bị rạn nứt, khiến nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài, hình thành thoát vị.

Lao động, vận động sai tư thế

Những người thường xuyên mang vác nặng, cúi khom người, xoay vặn đột ngột hoặc ngồi sai tư thế trong thời gian dài đều có nguy cơ cao bị thoát vị đĩa đệm. Áp lực dồn lên cột sống lặp đi lặp lại sẽ khiến các đĩa đệm nhanh chóng bị bào mòn và tổn thương.

Do chấn thương hoặc tai nạn

Các chấn thương vùng lưng, cổ do tai nạn giao thông, té ngã, va chạm mạnh khi chơi thể thao có thể làm rách bao xơ, khiến nhân nhầy bị tràn ra ngoài. Nếu không điều trị kịp thời, tổn thương sẽ ngày càng nghiêm trọng và gây đau mãn tính.

Di truyền hoặc yếu tố bẩm sinh

Một số người có cấu trúc cột sống kém vững ngay từ khi sinh ra hoặc từng gặp các vấn đề liên quan đến cột sống trước đó, cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.

Hút thuốc lá và thói quen ăn uống thiếu khoa học

Hút thuốc làm giảm lượng oxy cung cấp cho đĩa đệm, khiến chúng nhanh thoái hóa. Cùng với chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D, và collagen, các mô sụn và đĩa đệm sẽ yếu đi, dễ bị tổn thương.

Lối sống ít vận động

Những người làm việc văn phòng, lái xe đường dài hoặc ngồi nhiều giờ liên tục thường có nguy cơ cao mắc bệnh. Khi cơ lưng và cơ bụng yếu đi, cột sống sẽ mất đi lớp “áo giáp” tự nhiên, khiến các đĩa đệm chịu nhiều áp lực hơn. Việc thiếu vận động, không tập thể dục thường xuyên khiến máu lưu thông kém, đĩa đệm không được nuôi dưỡng đầy đủ và dễ thoái hóa sớm

4. Cách điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống

Điều trị không phẫu thuật

Đây là lựa chọn đầu tiên và phổ biến nhất, đặc biệt trong các trường hợp thoát vị đĩa đệm ở giai đoạn nhẹ đến trung bình.

– Sử dụng thuốc: Bác sĩ thường kê các loại thuốc giảm đau, giãn cơ, kháng viêm hoặc thuốc giảm đau thần kinh nhằm kiểm soát cơn đau và giảm sưng viêm quanh vùng rễ thần kinh bị chèn ép. Một số trường hợp có thể được chỉ định thuốc tiêm giảm đau ngoài màng cứng để tác động nhanh hơn.

– Vật lý trị liệu kết hợp phục hồi chức năng: Áp dụng các kỹ thuật như kéo giãn cột sống, điện xung, siêu âm trị liệu, chườm nóng/lạnh hoặc chiếu tia hồng ngoại giúp giảm đau, thư giãn cơ và cải thiện tuần hoàn máu. Đồng thời, chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn người bệnh tập các bài giãn cơ, tăng cường cơ lưng – bụng để hỗ trợ nâng đỡ cột sống tốt hơn.

– Sử dụng đai lưng hoặc đai cổ hỗ trợ: Trong quá trình điều trị, người bệnh có thể sử dụng đai lưng cột sống Haruco hoặc các loại đai cố định chuyên dụng khác. Việc đeo đai đúng cách giúp giữ cột sống ở tư thế ổn định, giảm tải cho đĩa đệm bị thoát vị, đồng thời ngăn ngừa các chuyển động sai tư thế có thể khiến bệnh nặng hơn.

Điều trị phẫu thuật

Khi các cách chữa thoát vị đĩa đệm bảo tồn không mang lại hiệu quả sau 6–8 tuần, hoặc bệnh tiến triển nặng gây tê bì, yếu liệt chi, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp can thiệp chuyên sâu hơn:

– Tiêm ngoài màng cứng hoặc tiêm corticoid: Giúp giảm viêm nhanh, giảm áp lực lên rễ thần kinh và cải thiện triệu chứng tạm thời.

– Phẫu thuật lấy nhân thoát vị hoặc thay đĩa đệm nhân tạo: Được áp dụng khi nhân nhầy đĩa đệm đã chèn ép mạnh vào tủy sống hoặc rễ thần kinh. Phẫu thuật hiện nay ngày càng hiện đại, ít xâm lấn và giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn.

Hướng dẫn chăm sóc cơ thể sau giai đoạn điều trị

Để duy trì hiệu quả điều trị và ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần chú ý đến chế độ sinh hoạt hàng ngày:

– Giữ tư thế đúng khi ngồi, nằm, làm việc hoặc mang vác vật nặng.

– Tập thể dục nhẹ nhàng với các bài tập dành như yoga thoát vị đĩa đệm, bơi lội hoặc đi bộ.

– Kiểm soát cân nặng, tránh để trọng lượng cơ thể tạo thêm áp lực lên vùng thắt lưng.

– Ăn uống lành mạnh, bổ sung canxi, vitamin D và các dưỡng chất tốt cho xương khớp.

– Đeo đai hỗ trợ cột sống khi làm việc hoặc di chuyển lâu, giúp giảm nguy cơ đau tái phát.

>> Có thể bạn bỏ lỡ: Các tư thế nằm cho người thoát vị đĩa đệm

Như vậy, việc nhận biết sớm biểu hiện của thoát vị đĩa đệm cột sống và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng. Nếu bạn có nhu cầu tìm mua các sản phẩm hỗ trợ cột sống chính hãng, hãy liên hệ ngay Haruco để được tư vấn và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất cho tình trạng của mình.